گیاهان داروئی سالوک

گیاهان ومیوه های داروئی (سالوک ) 

 گیاهان داروئی از ارزش واهمیت خاصی در تامین بهداشت وسلامت جوامع هم به لحاظ درمان وهم

پیشگیری ازبیماریهابرخوردار بوده وهستند. این بخش از منابع طبیعی قد متی همپای بشر داشته ویکی

ازمهمترین منابع تامین غذایی ودارویی بشر در طول نسلها بوده اند.

اطلاعات بیشتر در ادامه مطالب 

   از نقطه نظر تاریخی گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن 

فرآوردهها و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده اما نکته هائز اهمیت اینجاست که تنها

کمتر از10 در صد ازمجموع 250000 گونه گیاهی جهان برای بیش از یک عملکرد زیست شناختیشناسایی 

و مورد استفاده  قرار گرفته اند در حال حاضر 25 درصد از داروهای موجود منشآ گیاهی دارند و 12 درصد 

داروها نیز از منابع میکروبی ساخته شده اند پتانسیل تولید داروهای گیاهی بسیاربالاست. برای نمونه

گفته میشود 125000 گونه گیاه دارویی درجنگلهای استوایی جهان یافت می شود ارزش اقتصادیو تجاری

گیاهان دارویی بسیار بالاست .گرایش عمومی جامعه به استفاده از داروها و درمانهای گیاهی و به طور 

کلی فراورده های طبیعی به ویزه درطی سالهای اخیر  رو به افزایش بوده و مهمترین علل آن اثبات اثرات 

مخرب و جانبی داروهای شیمیایی از یک طرف و ایجاد آلودگیهای زیست محیطی که کره زمین را تهدید 

می کند از سوی دیگر بوده است گیاهان دارویی جزع ذخایر و منابع طبیعی هستند و بسیاری ازکشورهای

جهان کم و زیاد از یک چنین منبعی بر خوردارند که نوع .تعداد و تنوع گونه های گیاهی بر اساس شرایط

و  موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است. متاسفانه سود آوریهای کلان قتصادی و توجه روز افزون

 به تجارت جهانی گیاهان دارویی مشکلات و مسائل ناگواری  را برای این منابع به وجود آورده و  نسل

گونه های گیاهی را با خطر انقراظ مواجه ساخته است.چرا که بخش عظیمی از تجارت.مربوط به گونه های

گیاهی دارویی است که ازطبیعت جمعآوری شده و بعظا با شیوه های نادرست .نه تنهابه انقراض

نسل گونه ها می انجامد بلکه تنوع زیستیمنطقه و جهان را نیز با خطر نابودی مواجه می سازد.

گیاهان ومیوه های داروئی گیاهان دارویی جزعذخایر ومنابع طبیعی هستند و بسیاری ازکشورهای جهان

کم و زیاد ازیک چنین منبعی بر خوردارندکه نوع .تعداد و تنوع گونه های گیاهی بر اساس شرایط و موقعیت 

جغرافیایی هرمنطقه متفاوت است. 

انجیر:

    درخت انجیر که نام علمی آن (ficus ) می باشد از خانواده ( moracee) موارسه است و دارای 600گونه

می باشد که اغلب که اغلب آن وحشی یا زینتی هستند . برگ در خت انجیر پنجه ای و دارای 3 تا5 لوب

 می باشد .قسمتی که به اسم میوه انجیر معروف است و مورد تغذیه انسان قرار میگیرد درحقیقت میوه

نیست بلکه زائده مجوفی است که گلهای انجیر به تعدادی زیاد در داخل آن قرار گرفته اندو مواد قندی دراین

زائیده یا رسپتاکل جمع می شود گلهای نر و گلهای ماده درخت انجیر از یکدیگر جداولی روی یک پایه یعنی

دراخل رسپتاکل واقع شده اند در حقیقت درخت انجیر گیاهی است یکپایه.یهودیان قدیم نیزدرخت انجیر 

رامی شناختند و از یک نوع انجیر که فیکوس سیکوروس می باشد درتورات یاد شده است.یونانیان قدیم

نوع اصلاح شده این درخت را تحت نام انجیر اتیک (atic) می شناختندو رومیهااین درخت را بامعتقدات

مذهبی خود  مخلوط کرده  آن را نشانه سعادت و پیشرفت و ترقی روز افزون می دانسته اند .در قران نیز .

به این میوه سوگند یاد شده و سوره ای به نام این میوه  نامگذاری شده است .بر اساس تحقیقات انجام

شده. برگهای  درخت انجیر بدلیل داشتن خصوصیات مدرن بودن .تسکین دهندگی و دافع کرم روده مورد

استفاده  قرارگرفته و دم کرده برگ در خت  انجیر مسکن بوده و برای معالجه سرفه  تجویز شده   است .

میوه   انجیر برای نرم  کردن  سینه و روده دارای خاصیت  ویژهای میباشد .انجیر تازه منبع غنی بتا کاروتن

و ویتامین ث است که در جلوگیری ار ابتلا به سرطان کاربرد دارند .جوشانده  انجیر در التهاب  دستگاه 

تنفسی و غر غره کردن آن برای گلو درد و سرما خوردگی مفید بوده و عفونت های لثه رانیز درمان میکند .

خوردن انجیر  تازه و خشک سبب لینت مزاج و  یبوست مزمن رادر مان میکند ودر طب جدیدشربتی برای

رفع بیماریهای یبوست کودکان تهیه شده است.

گردو:

گردو یا جوز (فارسی دری چهار مغز . نام علمی : juglans regia ) میوهای گرد با دو پوسته .یکی نرم

و سبز رنگ که بتدریج خشک میشود و از بین میرود و دیگری سخت و چوبی است .مغز آن خوراکی است

وروغن فراوان دارد .گردو .میوه مغز دار وبا ارزشی است که انواع مختلفی دارد . گردو منبع پروتئین .فیبر

.ویتامین ها آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی است .این میوه مغزدار از بهترین منابع اسیدهای چرب امگا3

است.

بنه یاپسته کوهی:

 بَنِه یا پسته کوهی (نام علمی:Pistacia atlantica)، (به گویش محلی لارستانی و بستکی: بُّـه ؛ کردی: بەان

 یا دارقەزوان یا دارەوەن یا گیابەند)، درختی از سرده Pistacia است که واریته‌های مختلفی از آن وجود دارد.

از این درخت سه واریته در ایران می‌روید:

کسور یا بنه کابلی (cabulica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، افغانستان، جنوب استرالیا و پاکستان 

می‌روید.این واریته در ایران در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمان (شاه کوه، کوه جبال بارز) و سیستان و 

بلوچستان (۱۳ کیلومتریجنوب غرب نصرت‌آباد، کوه تفتان) می‌روید.

بنه کردستانی، کُلخنک یا سقز (kurdica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، سوریه، آناتولی، شمال 

عراقو ارمنستانمی‌روید.

این واریته در ایران در استان‌های کردستان، کرمانشاه، خوزستان، کرمان، فارس، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد 

و سیستان وبلوچستان می‌روید.

بنه، چاتلانقوش (mutica): این واریته در جهان در ایران، ترکیه، آناتولی و قفقاز می‌روید.

این واریته در ایران در استان‌های گیلان، آذربایجان، همدان، کردستان، کرمانشاه،ایلام، مرکزی، کرمان، کرمان، 

فارس،لرستان، تهران،خراسان و سیستان و بلوچستان می‌روید.

 

ویژگی‌ها:

ارتفاعش تا ۷ یا ۹ متر نیز رسیده‌است در بعضی از مناطق کوهستانی مانند کردستان ایران به میوه آن

 «قزوان» می‌گویند کهبرای خوشبو کردن دوغ و روغن حیوانی و همچنین در درست کردن ترشی استفاده

می‌کنند. درخت بنه منبع تولید شیرهسقز است. سقز که در گویش کردی منطقه بانه به آن (بنِشت) گفته

می‌شود صمغی به رنگ سبز خیلی روشن، غلیظ وبسیار چسبنده‌است که استفاده دارویی فراوان داشته

و به عنوان یک ملین قوی در درمان یبوست و درمان ناراحتی‌هایگوارشی استفاده می‌شود. ۲۵ درصد از

شیره سقز حاوی روغن پرارزش و صنعتی تربانتین است که کاربردهای فراوانی درصنعت دارد. علاوه براین

از شیره سقز در تهیه آدامس، عطر، خوشبوکننده‌ها، حشره کش‌ها و در صنعت داروسازی در تهیهنرم‌کننده‌ها

و ضد عفونی کننده‌ها استفاده می‌شود. علاوه بر این در صنعت پلاستیک سازی، تهیه واکسکفش و چرم 

وصنعت چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعلت نبود صنایع تبدیلی مناسب، اکثر سقز تولیدیدر ایران به خارج

از کشور صادرگردیده و به عنوان مواد پایه بسیاری از صنایع فوق‌الذکر بکار برده می‌شود.اگر چه آمار دقیقی از

تعداد درختان بنه در بانهموجود نیست اما تعداد آنها بین ۱۰ تا ۲۰ هزار اصله تخمینزده شده‌است. به طور

متوسط از هر درخت ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ گرم سقز بدست می‌آید که در شرایط مناسبو سالهای پرباران این

مقدار بیشتر هم می‌شود. در بانه درخت بنه اغلب بصورت توده‌های مخلوط با درختانبلوط در روستاهای

کانی سور، سیاحومه، دارینه، باشوان، بنه ژاژ، همزلان، ویسک، رشکی، خجکو … مشاهده می‌شود.

میوه این درخت هم‌زمان با رسیدن خرما «زامردان» میوه‌اش می‌رسد و قابل مصرف است.نوع نارس این میوه

که به صورت خام وبدون نیاز به شکستن پوسته (قبل از سخت‌شدن پوسته) خوردهمی‌شود،بنه‌چه یا به

گویش محلی در منطقه سروستانبنه‌شه خوانده می‌شود. به گویش محلی درمنطقهنی ریز نیز به بنه شک

خوانده می‌شود میوه درخت بنـِه ریز و مُدَوَر «گِرد»و کروی‌مانند و به رنگ سبزتیره‌است، و به نام برکُو معروف

است. البته نوع دیگر نیز هست که کمی ریزتر است و به نام«کِهُن» معروفاست. مغز میوه بنه به پسته شبیه

ولی بسیار کوچک‌تر است. به دلیل سخت بودن پوست دانه آن، در شرایطعادی نمی‌توان با کاشت آن نهال

تولیدکرد بلکه دانه آن پس از چند سال ماندن در محیط و سایش پوسته یاترک خوردن دریخبندان در بهار جوانه

می‌زند.میوه‌اش ترش مزه و برنگ سبز تیره‌است.

در هرمزگان و حوالیِ بندرعباس آنرا «کَسودَنگ» Kasoudang و در بوشهر «کُلخُونگ» Kolkhong می‌نامند.

در ایلام آنرا قولەنگ ودر کردستان قەزوان می‌نامند.

در کشورِ ترکیه آنرا «مِلَنجیک» Melengic می‌نامند – به صورتِ تجاری بسته بندی شده، به فروش می‌رسد

 و به کشورهایِدیگر صادر می‌شود.

در مناطقی از ایران مغز میوه بنه رسیده را در پس از آسیاب یا له کردن در آب جوش ریخته و غذایی به نام آب‌

بنه با آن درستمی‌کنند. در استان کرمان به این غذا «قاتق بنه» گفته می‌شود. بنه از حبوبات بسیار گرم

محسوب می‌شود و به خاطر روغنیبودن، این دانه چربی و البته انرژی بسیاری در خود دارد کسور یا بنه

کابلی (cabulica): این واریته در جهان در کشورهای ایران،افغانستان، جنوب استرالیا و پاکستان می‌روید.

این واریته در ایران در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمان (شاه کوه، کوه جبال بارز) و سیستان و

بلوچستان (۱۳کیلومتری جنوب غرب نصرت‌آباد، کوه تفتان) می‌روید.

بنه کردستانی، کُلخنک یا سقز (kurdica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، سوریه، آناتولی، شمال

عراق و ارمنستانمی‌روید.

این واریته در ایران در استان‌های کردستان، کرمانشاه،ایلام، خوزستان، کرمان، فارس، لرستان، کهگیلویه و

بویراحمد و سیستان وبلوچستان می‌روید.بنه، چاتلانقوش (mutica): این واریته در جهان در ایران، ترکیه،

آناتولی و قفقاز می‌روید.این واریته در ایران در استان‌های گیلان، آذربایجان، همدان، کردستان، کرمانشا، 

مرکزی، کرمان، کرمان، فارس، لرستان،تهران، خراسان و سیستان و بلوچستان می‌روید.

 زرشک:

زرشک ( به انگلیسی barberry یا berberies ) درختچه ای تیغ دار به طول 1تا 5 متر است .چوب آن به

 رنگقرمز .قهوهای یا زرد است . برگ های آن بیضی شکل با دندانه های اره ای و میوه اشقرمز رنگ

بیضوی شکل و ترش مزه است .به ریشه درخت زرشک (آئر خیس )گفته میشود.انتهای بهار و ابتدای

تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است .غنچه های زرد رنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی

به خود میگیرندریشه پوست و شاخه سبوس وریشه زرشک حاوی مواد شیمیایی به نام آلکالوئید ایزو

کیتولین است . این ترکیبات در خواص آنتی بیوتیکی دارد . برخی از آنها باعث پائین آوردن تب .کاهش تورم

و فشار خون شده و به تنظیم ضربان قلب و انقباض عضلات قلب کمک میکنند .

1) برای بر طرف کردن سوزش ادرار مفید است .

2) واریس را درمان میکند .

3) نقرس و رماتیسم رابرطرف میکند .

4) بی اشتهایی را برطرف میکند .

5) اعمال دستگاه گوارش را منظم میکند و سوء هاظمه را ازبین میبرد .

6) برای درمان زردی و یرقان موثر است.

7) آنهایی که مبتلا به ورم طحال هستند می توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.

8) برای معالجه بواسیر نافع است .

برگ

1) اسهال های مزمن را در مان میکند .

2) برگ زرشک دارای مقدار زیادی ویتامین ث میباشد .

3) در موقع آنژین و گلو درد دم کرده برگ زرشک را غرغر کنید.

4) مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ساقه برای زنان حامله مناسب نیست.

5) میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی می تواند سبب ناراحتی معده و روده ها شود و جذب

ویتامین B کافی در بدن را مشکل می کند.

دمنوش زرشک

زرشک درختچه‌ای تیغ دار به طول ۱ تا ۵ متر است و چوب آن به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا زرد است و

برگ‌های آن بیضی شکل با دانه‌های اره‌ای و میوه اش قرمز رنگ و ترش مزه است.

همه‌ی بخش‌های گیاه از جمله میوه، برگ، ریشه، پوست ریشه، ساقه و گل آن مورد استفاده دارویی قرار

میگیرد.

            

موارد منع مصرف

خانم‌های باردار از مصرف این دمنوش خودداری کنند، زیرا میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی

می‌تواند سبب ناراحتی معده و روده‌ها شود و مانع از جذب ویتامین B کافی در بدن شود.

طرز تهیه

زرشک آب گیری تازه   ۵۰ گرم

عسل                       ۲ قاشق مربا خوری در هر لیوان

آب جوش                  ۳ لیوان

زرشک‌ها را تمیز کنید و به همراه آب جوش روی حرارت قرار دهید و پس از آنکه به جوش آمد حرارت

را ملایم کنید و اجازه دهید محلول به مدت ۳۰ دقیقه دم بکشد سپس دم کرده را در یک لیوان و یا فنجان

بزرگ بریزید و عسل را به آن بیافزایید و بهم بزنید تا کاملا عسل حل شود و به آرامی این نوشیدنی خوش

رنگ و پر خاصیت را میل کنید.

زالزالک:

زالزالک و یا کویج با نام علمی Crataegus aronia یکی از گیاهانی است که در ایران از جمله در

بلندی‌های بالای 2500 متر در استان کهکیلویه و بویراحمد، استان اصفهان به خصوص شهرستان نجف آباد

میروید. این گیاه دارای دو نوع سفید و قرمز می باشد.این میوه علاوه بر ویتامین‌ های A ، B، C و تانندارای

کلسیم ومختصری پکتین است که برای تقویت قلب ومعده بسیار توصیه می ‌شود. مهم‌ ترین اثر زالزالک

روی قلب،تنظیم کردن حرکات نامنظم آن است و از تپش قلب و ضربان شدید آن جلوگیری می ‌کند.الزالک

آنتی اکسیدان بسیار قوی محسوب شده و می‌ تواند به عنوانیک مکمل غذایی مقوی عمل کرده و در

تنظیم وزن،گلوکز خون و التهاب نقش داشته باشد.خوردن زالزالک بدن ما را از موقعیت ‌های زیان ‌آور مانند

قرار گرفتن درمعرض آلودگی و رادیکال ‌های آزاد حفظ میکند. مصرف خوراکی زالزالک در دیابت قندی باعث

کاهش گلوکز و LDL کلسترول سرم می ‌شود.این میوه به علت غنی بودن از اسید تارتاریک و اسید مالیک

نیز در مواقع کم‌خونی و سل اثر نیکویی دارد.زالزالک به دلیل آن که دارای مقدار زیادی تانن است بسیار

قابض بوده و می ‌توان آن را جهت درمان اسهال‌های خونی به کار برد.نوع کوهی آن قابض ‌تر از سنجد

است و از خونریزی معده نیز جلوگیری می‌ کند.رنگ زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامین A می

‌شود و اشتها را زیاد می ‌کند

اسپند:

اسپند گیاهی است دارای ارتفاعی حدود 30تا 50 سانتی متر .ظاهر ان بوته مانند است .دارای برگهای

سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است .گل های آن درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ

بزرگ برنگسفید مایل به سبز .میوه آن پوشیده و حاوی دانه های متعدد برنگ سیاه است.یکی از گیاهان

نام آشنا برای ایرانیان است .دانه این گیاه در خانه سوزانده میشود و دود غلیظ آن برای ضد عفونی

هوا .دور کننده حشرات خوشبو کننده فضا و به باور برخی حتی خنثی کردن چشم زخم و... موردستفاده

قرار می گیرد.علاوه بر تمام این موارد در آسیا از دانه های اسپند به عنوان ضد انگل .کرم کش .کشنده آمیب

استفاده می کنند.عصاره های گیاهی اسپند جهت افزایش ترشح شیر .دفع ترشح شیر .دفع کرم های

روده .درمان روماتیسم فزایش قدرت جنسی و نیز به عنوان یک مسکن جهت رفع درد معده بکار می رفت.

اسطوخودوس:

اسطوخودوس یا اسطوقدوس (معرب واژه لاتین استوخاس) (به انگلیسی: stoechas)‏،گیاهی است از

سردهٔ لاواندولا که برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریکتر و گلش مایل به سفیدی و ساقش واحد و

باریک و بی‌شاخ و در قد کمتر از شبری و قبه ٔاو متراکم از اجزاء شبیه به جو و بی‌تخم و مایل به سرخی و

تندطعم و با اندک تلخی[۱]. نام‌های دیگر آن: خرام، خیر دشتی، شاهسپرم رومی، آنس الارواح، لاوند،

ممسک الارواح، ضُرم، زغلیل، رزالذهب، خیری، خرام، خرامی،آلاله تلخ، گل‌لاوند،شاه اسپرم روی می‌باشد

استوقدوس از جمله گیاهان دارویی است که خواص درمانی متنوعی دارد. برگ‌ها، گلبرگ‌های بنفش رنگ و

سرشاخه های این گیاه از جمله بخش‌هایی از این گیاه است که برای درمان بیماری‌های مختلف از سوی

درمانگران طب سنتی توصیه شده است. درمانگران طب سنتی مصرف چای لاوندر را یکی ازبهترین داروهای

گیاهی برای تقویت معده وافزایش عملکرد ان می دانند. لاوندر به جهت داشتن خواص مفید در پاکسازی کبد

می تواند از ابتلا به بسیاری از بیماری ها واختلال های کبدی پیشگیری کند. نوشیدن چای یا جوشانده برگ

های خشک شده لاوندر درکاهش التهاب و تورم دستگاه تنفسی مناسب است و موجب درمان سرفه

می‌شود.برخی از درمانگران طب سنتی معتقدند که مصرف این گیاه در افرادی که دچار خواب‌رفتگی دست و

پا می‌شوند بسیار موثر است.درمانگران طب سنتی چین معتقدند که نوشیدن جوشانده این گیاه موجب

پیشگیری و درمان تهوع می شود.استفاده موضعی و خوراکی از این گیاه علاوه بر آنکه موجب تقویت و توان

سیستم عصبی می شود می تواند موجب تنظیم ضربان قلب و کنترل تپش قلب شود

1)کمپرس جوشانده گیاه اسطوخودوس در تسکین دردهای ناشی از کوفتگی‌ها و ضرب‌دیدگی‌ها بسیار موثر

است.

2)گیاه لاوندر به جهت آنکه موجب افزایش تعریق بدن می‌شود در دفع سموم و حرارت بدن در شرایطی که

بیمار دچار تب یا افزایش حرارت بدن شده، بسیار موثر است. مصرف جوشانده این گیاه علاوه بر این به جهت

خاصیت ادرارآور می تواند تب بیمار را به سرعت پایین آورد.

3)استفاده از روغن گل اسطوخودوس به صورت موضعی موجب از بین رفتن آثار باقی مانده زخم‌ها و برخی از

سوختگی‌ها می‌شود. ماساژ روغن و عصاره اسطوخودس یا لاوندر به روی زخم‌ها به صورت مستمر و روزانه

کمک می کند تا جای زخم‌ها و سوختگی‌ها از بین رود. علاوه بر این استفاده از جوشانده رقیق شده این

گیاه نیز به عنوان یک ضدعفونی‌کننده برای پاکسازی زخم ها و جراحات سطحی بسیار موثر است. برای تهیه

این مخلوط جوشانده سرد شده گیاه لاوندر را پس از رقیق کردن با مقداری اتانول ترکیب کرده و برای ضد

عفونی مورد استفاده قرار دهید.

4) به دلیل داشتن خواص التیام‌بخش و تسکین‌دهنده‌ای که دارد در کاهش التهاب و سوزش محل گزش

حشرات بسیار موثر است و می‌تواند نقش موثری داشته باشد. این عصاره همچنین می‌تواند به عنوان یک

ضدعفونی کننده برای شست‌وشوی زخم‌های سطحی و محل گزش حشرات مورد استفاده قرار گیرد.

5)درمانگران شیوه های طبیعی درمانی در جهان با کمک گیاه خشک شده لاوندر و عسل ترکیبی تهیه می

کنند که مصرف این ترکیب به هنگام بروز سرگیجه و ضعف عمومی بسیار موثر است.

6)نوشیدن چای لاوندر پیش از خواب به افرادی که دچار اختلال خواب هستند و شب ها چندین بار از خواب

بیدار می شوند، کمک می کند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند.

       

     با اسطو خودوس از کودکان  خود انیشتین بسازید

       تحقیقات جدید نشان می دهد که بوی اسطوخودوس تاثیر بسیاری در بهبود عملکرد ذهنی 

دانش آموزان دارد .

     محققان با آزمایش های گسترده در مدارس مسکو دریافتند کودکانی که رایحه های گیاهان خاصی

را استنشاق می کنند عملکرد ذهنی بالاتری را نشان می دهند.

     تحقیق دانشمندان روسی از موسسه مسائل انتقال اطلاعات موسوم به آلکساندر آلکساندرویچ 

خارکویچ آکادمی علوم روسیه ثابت کرد آروماتراپی(عطر درمانی) می تواند به دانش آموزان در یادگیری

 بهتر دانش کمک کند.

   به گفته متخصصان، عطر اسطوخودوس احساس تعادل، ثبات، اعتماد به توانایی های خود را به وجود

 می آورد.دانش آموزانی که در مکان های اشباع از عطر اسطوخودوس دیکته نوشتند سطح بالاتر دانش

 را نشان دادند.

    این جلسه آروماتراپی فقط 15 دقیقه به طول انجامید، تاثیر مثبت با استفاده از عطرهای گل سرخ و

 گل میخک نشان داده شد.

    دانشمندان معتقدند عطرها بر وضع عاطفی انسان و توانایی های شناختی او تاثیر می گذارند. این

 تحقیق نشان داد عطر نعناع سطح تمرکز را افزایش می دهد و بوهای مرکبات تاثیر در  افزایش طراوت دارند

آویشن:

آویشن (درانگلیسی thymus vulgaris ) یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی از تیره نعنا است.

آویشن درختچه ای است کوتاه وپر شاخه است که برگهای نازک و متقابل دارد. گل هایی سفید چتری

ومنفرداست.

آویشن نفخ شکن .موجب حرارت بدن و هضم غذا است . گ.نه های مختلفی از آن در کوهستانهای ایران

ویژه در کوه پایه های شهرستان اقلید (با نام آویشن شیرازی (zataria multiflora ) می روید در همدان

به آن آزربه و در کو خرد هرمزگان به آن اوشه می گویند . همچنین در استان کردستان واقع در

شهرستان بیجارگروس نیز به وفور یافت می روید که به زبان محلی کردی گروسی به آن ازوه می گویند.

این گیاه علفی ومعطر .دارای خواص دارویی بسیاری است و از آن در صنایع غذایی (پیتزا .پاستا

.ماهی .پنیر .لیکورذرت مکزیکی و ...) .دارویی .بهداشتی و آرایشی استفاده میشود .قسمتهای دارویی

این گیاه .سرشاخه های آنو برگ خشک شده آن است.

 

کتیرا:

محصول اصلی نوعی گیاه گون است که گون کتیرا نام دارد. کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک

شده حاصل از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن را تحت عنوان گوم تراگاکانت یا گون می شناسند. گیاه

مولدکتیرا نبات کوچکی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر، ایران ، سوریه و یونان. در اثر خراش دادن

ساقه گیاه جدار سلولهای اشعه مرکزی و سلولهای پارانشیمی با جذب آب به تدریج بدل به صمغ می شود

فشارتولید شده سبب رانده شدن صمغ به طرف شکاف می گردد. صمغ در مجاورت هوا در اثر تبخیر آب به

تدریج سخت می گردد. شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده

است داردکتیرا مورد مصرف دارویی و صنعتی فراوانی دارد. بعضی از این گیاهان به علت جذب ماده سلنیوم

از خاک سمی هستند و با پی بردن به وجود سلنیوم در این گیاهان به وجود اورانیوم در محل رویش آنها پی

می‌برند.شیوه بهره برداری کتیرا صمغی است که از ساقه گون بر اثر فعالیت مکانیکی انسان بر روی آن به

بیرون تراوش می‌کند. شروع بهره برداری معمولاً از اواخر فصل بهار است و شصت روز (تا اوایل شهریور ماه)

ادامه دارد. بهره برداران ابتدا اطراف ساقه گون را خالی می‌کنند و سپس با تیغ‌های مخصوصی برش موازی

با ساقه(موازی با آوندهای آبکش) ایجاد می‌کنند. شیرگون (کتیرا) پس از چند روز به مرور بر اثر برشی که به

ساقه وارد شده به بیرون تراوش می‌کند و شیره در معرض نور آفتاب، آب خود را از دست می‌دهد و سفت

می‌شود.بهره برداران بیست روز پس از برش به جمع آوری کتیرا می‌پردازند و این عمل را مجدداً تکرار

می‌کنند.در کتیرا به طور کلی دو نوع ماده مؤثر وجود دارد، یکی ماده‌ای است محلول در آب به نام تراگاکانتین

و دیگری غیرقابل حل در آب که باسورین گفته می‌شود. تراگاکانتین متشکل از اسید گالاکتورونیک است که به

قندهای گالاکتوز و کسیلوز متصل است.

کتیرا محصول اصلی گیاه گون است. کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل از گیاه

آستراگالوس گومی فرا که آن را تحت عنوان گوم تراگاکانت یا گون می‌شناسند. گیاه مولد کتیرا نبات کوچکی

است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر، ایران،سوریه و یونان. در اثر خراش دادن ساقه گیاه جدار سلولهای

اشعه مرکزی و سلولهای پارانشیمی با جذب آب به تدریج بدل به صمغ می‌شود، فشار تولید شده سبب

رانده شدن صمغ به طرف شکاف می‌گردد. صمغ در مجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج سخت می‌گردد.

شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده‌است دارد.

 

ریواس:

ریواس گیاهی است از تیره هفت ندان (polygonaceae) بومی آسیا (به احتمال سیبری یا هیمالیا )که از

سده شانزدهم در اروپا کشت میشد .نوشتها حاکی از آن است که پیش از میلاد مسیح در چین به عنوان

دارو و مصرف می شد .ریاس را می توان در ارتفاعات سیساب و نوده در بجنورد .پارک ملی گلستان . در

پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک در توی . و پارک ملی منطقه حفاظت شده ساریگل پیدا کرد .

مصرف ریواس سبب تقویت بینایی می شود .ریواس گیاهی قابض بوده و ریضومخشک آن دارای خاصیت

مسهل و اشتها آور است که برای دفع بعضی از کرمها و باکتریهای مضر نیز استفاده می شود .این گیاه

خاصیت ضد باکتری و آنتی اکسیدانی دارد و برای افراد تب دار و بی اشتها بسیار مناسب است وریواس

برای یرقان .حصبه و رفع سستی بسیار مفید بوده و تقویت کننده معده و کبد است . این گیاه زخمهای

چرکی سطحی رامداوا کرده وسوخت و ساز بدن را بالا می برد : بنابر این برای کاهش وزن بسیار مفید

است و آب ریواس لوزالمعده را وا دار به رشح انسولین کرده و قند خون را کاهش میدهد .دمبرگ برگهای

این گیاه برای کاهش فشار خون و کلسترول خون موثر است و عصاره آن اثرات ضد ویروسی دارد و ویروس

عامل هپاتیت Bرا کنترل میکند.برگهای ریواس سمی بوده و گلهای آن نیز ضد انگل است و آب ریواس

کرمک در کودکان را مداوا میکند.

              

  کا کوتی (آنوخ)

این گیاه گاهی آویشن نیز خوانده می شود و با آن هم خانواده است. در آذربایجان به آن کهلیک اُتی(Kəhlik

oti) و یا ککلیک اوتی (Kəklik oti)(به معنای علف کبک) می‌گویند.یکی از تیره های این گیاه که در مناطق

کوهستانی شمال خراسان به وفور یافت میشود آنوخ نام دارد(به زبان کردی(کرمانج)چوپان‌ها و کوه نوردان

تازه کاکوتی را جمع آوری می‌کنند و چای آن را نوشیدنی گوارایی می‌دانند.گرم و خشک ضد باکتری خلط آور

ضد سرما خوردگی و ضد عفونی کننده روده. کاکوتی که در گویش محلی خراسان به آن آنخ یا آنوخ گفته

می‌شود دارای نام علمی Thymus vulgaris از خانواده Lamiaceae می‌باشد. Thymus که نام علمی آویشن

می‌باشد نیز از خانواده Lamiaceae می‌باشد. هر چند اثرات این دو گیاه بسیار شبیه همدیگر می‌باشند.

آویشن بیشتر در بیماریهای تنفسی استفاده می‌گردد ولی کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر

اسهال و دل پیچه کار برد دارد .

خواص درمانی

از این دمنوش به عنوان آنتی بیوتیک قوی، ضد شب ادراری،رقیق کننده خون،بادشکن و ضد نفخ، ضدحساسیت

 و سرفه،خلط آور و مفید برای درد سینه و آزادکردن اخلاط، ضد نقرس و به تاخیرانداختن عادت ماهانه زنانه مفید

 می‌باشد.

این نوشیدنی بسیار خوش طعم برای رفع خستگی، درمان زخم معده و ضد عفونی کننده بدن مورد استفاده قرار

 می‌گیرد.

طرز تهیه  

کاکوتی       سه قاشق غذاخوری                                 

عسل         دو قاشق مربا خوری درهر لیوان

آب جوش     چهار لیوان

                                                   

  کاکوتی را به همراه آب جوش در قوری چینی بریزید و آن را به مدت سی دقیقه روی حرارت ملایم دم کنید، سپس 

دم کرده را در یک لیوان و یا فنجان بزرگ بریزید و عسل را به آن اضافه کنید و بهم بزنید تا کاملا حل شود و به آرامی

 آن را میل کنید.                                                                            

خشخاش وحشی (کوهی )

                                                    

کاسنی:
کاسنی (نام علمی :Cichorium intybus L ) گیاهی است از راسته گل مینا (Asterales ) تیرهگل ستاره ای

(Asteraceae )از سرده کاسنی ها (Cichorium) ا زاین گونه گیاه کشتی وچهار تا دشش گونه وحشی

موجود است . کاسنیانواع مختلفی دارد سه نوع آن معروف است .کاسنی بری که به tansy شهرت دارد

در ایران نمی روید .کاسنی زرد که به گل

قاصدک شهرت دارد و در طب قدیم ایران به نام ترخشقون نام برده اند در بیشتر نواحی ایران پراکندگی

دارد وکاسنی معمولی . پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف ایران بخصوص شهرستان اقلید . آذر بایجان و

مناطق کوهستانی خراسان دارد .به آب وهوای خنک.آفتابی یا کمی سایه نیاز دارد و گرمای شدید

تابستان را تحمل نم کند .این گیاه در پزشکی اهمیت زیادی دارد بطوری که ابن سینا در مورد گیاه

کاسنی و خواص آن رساله های نوشته است . کاسنی در درمان التهابات معده و پاک کردن مجاری

ادراری موثر است .عرق کاسنی خنک است و گرمای کبدرا رفع می کند .کاسنی باز کننده و حمل کننده

ماده بیماری کبد است .کاسنی مسکن عطش و حرارت درونی است ریشه کاسنی در باز کردن و روان

شدن اخلاط بسیار موثر است .ریشه کاسنی .مجاری گوارشی را پاکمی کند و بهترین تصفیه کننده خون

است .ریشه کاسنی در از بین بردن ورم احشا خیلی موثر است .ریشه کاسنی بهترین دارو برای آب آوردن

شکم استو در نفخ و تحلیل مواد بسیار نافع است.

گون:

گون گیاهی است چند ساله که ارتفاع آن تا 75 سانتیمتر میرسد . از خانواده ( leguminoseae ) که

تولید مثل آن از طریق بذر صورت میگیرد ساقه های رشد یافته آن به رنگ بنفش تیره است . برگهای آن

مرکب از برگچه هایی است که بصورت متقابل به تعداد 11 تا 30 جفت در محور هر بر گ قرار گرفته اند .

گلهای آن معمولا به رنگ ارغوانی .گاهی آبی .یا سفید بوده .نزدیک به انتهای شاخه ها ی گل دهنده

قرار دارند.کتیرا محصول اصلی گیاه گون است .کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل

از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن تحت عنوان گوم ترا گا کانت یا گون میشناسند .گیاه مولد کتیرا نبات

کوچی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر .ایران .سوریه و یونان . در اثر خراش دادن ساقه گیاه

جدارسلولهای اشعه مرکزی و سلولهای بارانشیمی با جذب آن بتدریج بدل به صمغ می شود .فشار تولید

شده سبب رانده شدن صمغ به طرف شکاف می کردد .صمغ درمجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج

سخت میگردد.شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده است

دارد.کتیرا موردمصرفی و دارویی فراوان دارد که در فصل کتیرا به آن پرداختیم.

تولید مثل آن از طریق بذر صورت میگیرد ساقه های رشد یافته آن به رنگ بنفش تیره است . برگهای آن

مرکب از برگچه هایی است که بصورت متقابل به تعداد 11 تا 30 جفت در محور هر بر گ قرار گرفته اند .

گلهای آن معمولا به رنگ ارغوانی .گاهی آبی .یا سفید بوده .نزدیک به انتهای شاخه ها ی گل دهنده

قرار دارند.کتیرا محصول اصلی گیاه گون است .کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل

از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن تحت عنوان گوم ترا گا کانت یا گون می شناسند .گیاه مولد کتیرا نبات

کوچی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر .ایران .سوریه و یونان . در اثر خراش دادن ساقه گیاه

جدارسلولهای اشعه مرکزی و سلولهای بارانشیمی با جذب آن بتدریج بدل به صمغ می شود .فشار تولید

شده سبب رانده شدن صمغ به طرف شکاف می کردد .صمغ درمجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج

سخت میگردد.شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده است

دارد.کتیرا موردمصرفی و دارویی فراوان دارد که در فصل کتیرا به آن پرداختیم