محوطه های باستانی سالوک

محوطه های باستانی سالوک جزءیکی ازمهمترین پیشینه های تاریخی شهرستان اسفراین:

   شهرستان اسفراین سابقه تاریخی کهنی دارد و آثار بر جای مانده از استقرارهای پیش از تاریخ تا دورۀ 

اسلامی در سراسر این شهرستان نشان از پویایی فرهنگ این خطه در تاریخ ایران زمین دارد. محوطه­ها 

و تپه­ های پیش از تاریخی در بخش های مختلف این شهرستان از جمله محوطه­ های توی 1 و2 ، انجیرلی،

چهل­ دختران و نیز استقرارگاه­هایی همچون اردوگاه اردغانی، که جملگی به دورۀ پیش از تاریخ تعلق دارند، 

نشان­ دهندۀ حضور فعال منطقه در عرصۀ پیش از تاریخ ایران­ زمین هستند. شهرستان  اسفراین در دوره

تاریخی، به­ ویژه در دوره­های اشکانیو ساسانینیز همواره جزو ولایات مهم به شمار می­ رفته و بارها در

متون تاریخی و جغرافیایی از آننام برده شده است. پراکندگی زیاد آثار دورۀ اشکانی و ساسانی در این

منطقه گواه شکوفایی این خطه در آن دوران است. 

 دژ قدیمی معروف به قلعه سالوک یا صعلوک از بناهایی است که در شمال منطقه حفاظت شده سالوک در 

انتهای دره زاری و در بالای صخره‌های صعب‌العبور منطقه واقع شده است. وجود غارهای مهم از جمله غار 

رختیان و غار پلنگ تخته نی از دیگر مناطقی هستند که گردشگران و طبیعت‌دوستان را به سوی خود جذب

می‌کنند

توی 1و 2:

    شماره ثبت در فهرست آثار ملی:16974-16973

  موقعیت: شهرستان اسفراین -500 متری جنوب روستای توی محوطه های باستانی توی 1 و 2 از قدیمیترین

استقرارهایدشت اسفراین محسوب می شود که سابقه اسکان در آن به دوره مس- سنگی تا قرونمیانی

اسلامی می رسد. در محوطه توی با گذر از دوران پیش از تاریخ  و در اواسط دوره تاریخی، بر روی بقایای

استقرارهای قبل قلعه ای ساخته شده استکه باتوجه به موقعیت ویژه اش نقش  مهمیدرکنترل شریان های

تجاریسر راه ابریشم ایفا می کرده است. پس از متروک شدن این محوطه به فاصله نزدیکی درمحوطهتوی 2 

قلعه مشابهی پی ریزی شده که تا قرون میانی اسلامی فعال بوده است.

قلعه سالوک:

 شماره ثبت در فهرست آثارملی:

موقعیت: شهرستان اسفراین

  بنای تاریخی قلعه صعلوک دژی استوار بر جبهۀ جنوبی ارتفاعات سالوک است که که قدمت آن به قرون

6-7 هجری میرسد ودر متون تاریخی مختلف از آن یاد شده است. این قلعه بر فراز یک صخره منفرد با دیواره 

های پرتگاهی ساخته شده کهتسخیر آن را بسیار دشوار ساخته است. در داخل قلعه بقایای تاسیسات 

مختلف مانند انبار آذوقه و غلات، حمام، آسیاب،زندان و محل سکونت فرمانده قلعه و افراد دیگر وجود دارد

که روی هم رفتهمساحت قلعه را به بیش از یک هکتار می­رساند.قلعه صعلوک از نظر وسعت و موقعیتِ 

بسیار صعب العبور، یکی از برجسته ترین قلاع نظامی دورۀ اسلامی در شمال خراساناست.